Üriner Sistem

Vücudumuzda metabolik reaksiyonlar eş zamanlı olarak yüzlerce kez gerçekleşmektedir. Gerçekleşen reaksiyonlar neticesinde atık maddeler oluşur ve oluşan bu atık maddeler sebebiyle homeostazi (kararlı iç denge) bozulabiliyor. Bu metabolik atıkların dışarı atılması, vücudun iç dengesinin korunması ve dış ortamla su dengesinin ayarlanması Üriner sistemin görevidir.

Örneğin proteinlerin besinlerle vücuda alınması ile sindirim sistemi devreye girer ve sindirilen bu proteinler vücutta amino asit halini alırlar. Sonrasında hücrede katabolik solunum tepkimelerinde kullanılan bu amino asitler ile sadece enerji değil, atık madde de ortaya çıkarırlar. Boşaltım sistemine yardımcı organlar ve Üriner sistem vücudumuzdan bu atık maddeleri uzaklaştırmakla görevlidirler.

Vücudumuzda amino asitlerin yıkımı sonucunda NH3 oluşur. Daha sonra karaciğere dolaşım sistemi yardımı ile gelirler ve bir dizli tepkime (Ornitin Döngüsü) neticesinde, zehir değerleri azalmış üre şeklini alırlar. Ürenin vücuttan atılması NH3’e göre daha az miktarda su gerektirir, bu da özellikle memelilerde su kaybını minimuma indiren bir adaptasyon demektir.

Üriner Sistemin Görevleri

• Kandaki fazla suyu idrar yolu ile dışarı atmak, kanın hacmini ve basıncını ayarlamak.
• Kan plazmasındaki Sodyum, potasyum, klor ve benzeri elektrolitlerin yoğunluğunu ayarlamak.
• Kanın pH değerini ayarlamak.
• Üre ve ürik asit gibi azotlu atıkların vücuttan uzaklaştırılmasını sağlamak.
• Eritropoietin hormonu üretmek. Eritropoietin hormonu alyuvar yapımını sağlamaktadır.

Üriner sistem bileşenleri; böbrekler, üreter, üretra kanalları ve mesanedir. Damarlardan böbreklere ulaşan kan burada süzülür, sonrasında oluşan atık maddeler ise üreter kanalı yoluyla idrar kesesine gönderilir. Bir süre idrar kesesinde depolanırlar ve üretra kanalı yoluyla dışarı atılırlar.

Üriner Sistem Rahatsızlıkları Nelerdir?
Erkek Üreme Sistemi
Dişi Üreme Sistemi
Kısırlık Problemlerinin Üreme Teknolojileri İle Çözülmesi
İnsanda Döllenme ve Embriyonik Gelişim Süreci

Kaynak:11.Sınıf Biyoloji Ders Kitabı (PDF)

Biyoloji Ders notları